Meditatie, 3 september 2021
Wie wil er nog vroom zijn?
Het woord “vroom” heeft de afgelopen decennia een negatieve bijklank gekregen. We associëren het met schijnheiligheid, bekrompenheid, onechtheid, lijzigheid, wereldvreemdheid, dweperigheid, kortzichtigheid. Een veel gehanteerde uitdrukking is; “Hij doet heel vroom; maar ondertussen…….. “In films en boeken worden vrome types bijna altijd op deze wijze neergezet. Als we vroom met deze negatieve bijklank associeren dan zouden we dat liever niet willen zijn.
Zijn we tobbers geworden?
Voorts is het geloof ook in onze protestantse kerken geproblematiseerd geworden. We bevragen het op waarheid, betrouwbaarheid, op wetenschappelijke relevantie en we zijn minder zeker van onze zaak geworden. Het toesten betrouwbaarheid, wetenschap lijkt me op zich niet verkeerd maar wel als het ten koste gaat van het ten diepste geïnspireerd willen worden.
Spirituele samenleving.
Als we kijken naar onze samenleving dan staat deze bol van spirituele ontwikkelingen. Yoga, mindfullnes doen zelfs hun entree al op de werkvloer en worden aangeprezen door onze zorgverzekeraars om nog maar niet te spreken van de particuliere sector van Reiki, astrologie, zen, wica etc.
Dat doet bij mij de vraag rijzen hoe komt het dat daar sprake is van kolossale groei en de kerk zo afkalft. Beschikken met Jezus niet over de meest inspirerende spiritueel persoon in de wereldgeschiedenis. Zien we als kerk wel de spirituele nood of vraag en waarom spelen we daar niet op in.
Hoe staat het met onze spiritualiteit.
Die vraag confronteert ons in de eerste plaats met de vraag ; hoe staat het met mijn eigen spiritualiteit.
In het boek “Zorg voor de ziel” van Arjan Plaisier, voormalig secretaris landelijk PKN, constateert hij bovenstaande problematiek en voert hij een warm pleidooi om onszelf onder te dompelen in de vele vormen van christelijke spiritualiteit uit de breedte van 20 eeuwen kerkgeschiedenis. Een pleidooi waar ik van harte mee instem, maar waar ik zelf ook wel naar op zoek ben en wat mij bezig houdt.
Spirituele vernieuwing?
Dat we spirituele vernieuwing en verdieping nodig hebben lijkt me evident. In de afgelopen eeuwen is sterk de nadruk gelegd op dogma( leer) en ethiek (regels) en is de inspiratie en spiritualiteit toch een ondergeschoven kindje geworden. Het is een van de vele redenen waarom de kerken in Nederland afkalven.
Het verder ontwikkelen en participeren in allerlei vormen van christelijk spiritualiteit waardoor we geïnspireerd worden is niet zonder valkuilen. De vooroordelen genoemd in de eerste alinea zijn ook niet helemaal uit de lucht gegrepen. Ook christelijk spiritualiteit kan ontsporen. Maar niets doen vanwege valkuilen lijkt me ook geen optie.
De weg van christelijke spiritualiteit; de 3 B’s.
Evenwichtige spiritualiteit kenmerkt zich door de 3 B’s”
- de weg naar binnen,
- de weg naar buiten en
- de weg naar boven.
De weg naar binnen gaat om zelfreflectie, de vraag naar je diepste motieven, je vrijheid en gebondenheid en verlossing en je identiteit.
De weg naar buiten gaat om onze relatie met de natuur en om onze medemens. Veel hedendaagse spiritualiteit cirkelt vooral exclusief om het “zelf”. Liefde tot de naaste, gemeente, samenleving en schepping zal altijd vrucht en focus dienen te zien van christelijke spiritualiteit.
De weg naar boven gaat om de open communicatie met God, leren luisteren naar zijn stem. Daarin gaat het om een liefdesrelatie. Spiritualiteit draait niet om te versmelten met God of om zelf een soort goddelijke staat van zijn te realiseren.
Werkgroep Stilte en Bezinning.
Onze werkgroep Stilte en Bezinning in onze gemeente stimuleert ook de bredere ontwikkeling van christelijke spiritualiteit en is daar al volop mee bezig.
Jos Douma.
De vrijg.geref. predikant Jos Douma is ook iemand zorgt draagt voor de ontwikkeling van spiritualiteit in onze protestantse kringen. Hij is tevens docent spiritualiteit aan de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven. Hij komt nu ook met een gevarieerd online school over spiritualiteit. Je kan je nog bijna kosteloos inschrijven voor diverse cursussen. Zie verder: www.levenindekerk.nl/online-cursusaanbod/
“Ik ben niet zo’n type”.
Het is heel goed mogelijk dat je dergelijk aanbod niet aanspreekt. Misschien wel in de veronderstelling dat dit meer voor introverte types is. Dat argument is erg begrijpelijk. We hebben ook allemaal verschillende karakters. Het gaat erom dat we zelf ontdekken welke stijl ons het meeste raakt. Daarom is een veelzijdige ontwikkeling van spiritualiteit van belang.
Mooie omschrijving spiritualiteit.
Ik kwam een mooie omschrijving tegen van christelijke spiritualiteit:
Spiritualiteit heeft te maken met mysterie: de dingen hebben hun geheim, de mensen ook, ikzelf ook en God helemaal. Spiritueel leven wortelt ten diepste in dit geheim (…) het is niet maakbaar. Maar ik geloof wel dat het beoefenen van de spirituele disciplines ons dichterbij dat geheim brengt, die mystieke kern van spiritualiteit, waar je tot je diepe verwondering ervaart dat je door God gevonden bent en dat hij je liefdevol omhelst.
Geïnspireerd zonder “vroom” te worden?
Er is volgens mij nog een hele wereld aan spirituele schatten te ontdekken waardoor onze vlammetjes (weer of opnieuw) gaan branden en we diep geïnspireerd worden zonder “vroom” te worden.
Peter Dijkstra
Wil je op deze meditatie reageren, klik Reageren
Wil je eerdere reacties bekijken, klik Reacties bekijken (na zelf een reactie gegeven te hebben)